OKSİJEN-AZOT-ARGON ÜRETİM TESİSİ

 

Yine aynı dönemde OKSİJEN –AZOT-ARGON Üretim tesisinin imalat ,montaj ve işletmeye alma çalışmalarını gerçekleştirdik. Bu iş adeta bize piyangodan çıkmış gibi oldu . Pendik Tersanesi böyle bir tesisin kurulması için bir şartname hazırlayarak proje ve teçhizat temini ihalesine çıkmış ve ihaleyi Alman LİNDE firması kazanmıştı.

LİNDE Firması tüm teçhizatları verecek fakat inşaat alt yapısı, tesis için gerekli binaların yapılması ve tesisin montaj işi firma montörleri nezaretinde Tersane tarafından yapılacaktı.  Tesisin ihale şartnamesini hazırlayan ve uzun yıllar boyunca Karabük Demir Çelik tarafından yapılan işlerin kontrol heyeti başkanlığını yürüten sayın Faruk ZAMBAK tesisin montajini kendilerinin yapacağını ancak belli aşamalarda özellikle hassas cihazların elektrik ve pnömatik devre montajlarında Karabük D.Ç. ten yardım isteyeceklerini söylemişti. Bu konuda Karabük D.Ç. Gaz Teshin Ünitesi Müdürlüğü ile görüştüklerini ve yardım sözü aldıklarını ifade etmişti.

Ben bizimle ilgisi olmayacağı düşüncesiyle konuyla hiç ilgilenmemiştim.   Oksijen -Azot-Argon Üretim Tesisi altyapı çalışmaları tamamlanması müteakip Alman Linde firmasından da tüm teçhizatlar gönderilmişti. Firmayla varılan mutabakat gereği montaj işlerine nezaret edecek Alman uzman teknik eleman da Tersaneye gelmişti. Linde firması uzmanı tesisin montaji için Tersaneden çeşitli branşlarda (montajcı, borucu, paslanmaz çelik ve alüminyum borular için sertifikalı argon kaynakçısı, elektrikçi vs.) 15 eleman talep etmişti.

Tersane bu iş için hazırlıklı değildi. Tersane müdürü Emrettin ATİK Bey bu işi de bizim yapmamızı istedi. Ocak 1986 başında dosyaları ve teknik resimleri bile inceleme imkanı olmadan büyük bir aceleyle apar topar işe başlamak zorunda kaldık. O dönem yanımda çalışan kimya mühendisi Nihat YÖRÜK’le beraber işe başlayıp dökümanları dikkatle inceledikten sonra çok zor bir işe talip olduğumuzun daha doğrusu Emrettin ATİK ve Faruk ZAMBAK beylerin bir oyunuyla adeta ateşin(!) içine atıldığımızı fark ettik.

Alman Linde firmasından gelen ve montaji yapılacak malzemelere ait  130 sandığın açılması ve malzemelerin tasnifi bile 1 hafta sürmüştü. Bütün işin 6 ayda tamamlanması gerekiyordu. 18 Klasör Teknik resim ve montaj dökümani vardı.Başlangıçta çok endişe etmiş ve bu işi 8-10 ayda bitirmenin mümkün olmadığını  düşünmeye başlamıştık. İşe başladıktan sonra montaj, mekanik ve elektrik işleriyle ilgili ekiplerimizi oluşturduk. Fakat bir konuda önemli bir problemle karşılaştık. Oksijen fabrikasında muhtelif çap ve et kalınlıklarında paslanmaz çelik, alüminyum ve karbon çeliği  boruların olduğunu ve bunların ek kaynaklarında ARGON kaynağı kullanılması gerekiyordu.

Elektrod kaynağı , gaz altı kaynağı  ve toz altı kaynağı işlerinde ehliyetli ve usta kaynakçılarımız vardı fakat Argon kaynağı için ehliyetli kaynakçımız yoktu. Bu problem için Aliağa  PETKİM şantiyesinden yardım istedik fakat oradan gelen kaynakçılar Alman uzman tarafından yeterli görülmedi.

Uzun görüşmelerden sonra 4 aylık bir süre için Almanya’dan iyi bir kaynak ustası getirilmesi için Linde firması uzmanı ile mutabakat sağlandı. Amacımız hem bir kısım kaynakları Almanya’dan gelecek kaynak ustasına yaptırmak ve onun yanında 4-5 kişilik kendi kaynakçılarımızı eğitmekti.

Sözleşmedeki bir maddeye göre LINDE Firmasını 2 aylık süre için ücretsiz olarak  1 Elektrik Mühendisi göndermesi gerekiyordu. Elektrik ustalarımızla ve Tersane Elektrik Mühendisiyle elektrik montaj işlerini ve bununla ilgili bütün resim ve dökümanları inceledikten sonra montaj sırasında LINDE firması Elektrik Mühendisine ihtiyaç olmadan işletmeye alma aşamasına kadar bütün elektrik montaj işlerinin sorumluluğunu kabul ettik. Ama bunun karşılığı 4 aylık süre için bedelsiz bir kaynak ustasını talep ettik. Alman uzman uzun görüşmeler ve pazarlıklar sonucu bu teklifimizi kabul etti.

Almanya’dan gelen kaynakçı ustasının yanına en  yetenekli kaynakçılarımızdan  hem yardımcı hem de işi öğrenmeleri için iyi bir ekip oluşturduk .Hem Alman ustaya hem bizim kaynak ustalarına  her gün fazla mesai yapabileceklerini söyledik.

Böylece 4 aylık süre içerisinde 4-5 kişi çok iyi Argon kaynak ustaları yetişmiş oldu. Sonra bu kaynak ustaları hem Karabük’te kurulan Hava Ayrıştırma Tesislerinde hem başka şehirlerde (SAMSUN) ve başka şantiyelerimizde çok faydalı oldular.

 

İyi bir organizasyonla , işini çok iyi bilen Linde firması teknik elemanının  yardımları ve şantiye ekibimizin olağanüstü gayretleriyle 6 ayda tüm montaj işlerini tamamlayarak tesisi işletmeye aldık ve Tersaneye teslim ettik. Tüp dolum istayonu da hazır hale getiridi.

Artık Pendik Tersanesi ve diğer tersanelerin oksijen ve azot ihtiyacı Pendik Tersanesi tarafından karşılanıyordu. Başka ihtiyaç sahiplerine tüp ve sıvı oksijen satışları da yapılmaya başlandı. -185 derecede sıvı azotu ilk defa ürettikten sonra orada görmüştüm.

Daha sonra çok kereler sıkı geçme gerektiren işlerde sıvı azotu kullandık.

Oksijen -Azot –Argon üretim tesisini kurmak bizim için çok farklı bir tecrübeydi. Bu vesileyle çok iyi argon kaynakçıları ve boru kaynakçıları yetişmişti. Daha sonraki yıllarda bu tecrübemizle ASETİLEN Üretim Tesisi Montajini da başarıyla gerçekleştirmiştik.

Montaj ve işletmeye alma işleri başarıyla tamamlandı.1986 yılından beri üretime devam etmektedir ve bugüne kadar bir problem yaşanmamıştır.

ASETİLEN ÜRETİM TESİSİ

 

Montaj öncesi Proje Firmasına ait kurulu bir tesisi icelemek ve montajla ilgili eğitim almak üzere Pendik Tersanesinden Kimya Mühendisi Tuncer ALTINTAŞ’la birlikte 1 haftalık bir süre için Fransa’ya gittik. Çok faydalı ve eğitici bir seyahat olmuştu.

Deneme üretimi   aşamasında infilak ederek tamamen kullanılmaz hale gelen Asetilen tesisini yenisini kurma işi de bize verilmişti. Açık saha kreynleri montaji sırasında tesisteki infilakı bizzat gördüğümüz için her aşamada çok dikkatli  olduk.

Asetilen üretim tesisindeki argon kaynaklarında oksijen tesisini kurarken yetiştirdiğimiz  ustalar kullanıldı. 300 kaynak ekinden çekilen kaynak filminin sadece 1 tanesinde ufak bir hata bulundu ki bu çok büyük bir başarıydı..

Montaj ve işletmeye alma işleri başarıyla tamamlandı.1990 yılından beri üretime devam etmektedir ve bugüne kadar bir problem yaşanmamıştır

 

Devam edecek ( Tüm hakları yazar Mustafa Hatinoğlu ve Karabük Gündem Gazetesine aittir)