Hıdrellez Türk Dünyasında Kutlanan mevsimlik bayramlardan biridir. Hıdrellez günü, Hızır ve İlyas’ın yeryüzünde buluştukları gündür.
Miladi Takvime göre 6 Mayıs, Hicri Takvime göre 23 Nisan Hıdrellezin başlangıç günleridir.
6 Mayıstan 4 kasıma kadar Hızır günleri, yani yaz günleridir. 8 kasımdan 5 mayısa kadar olan süre ise, Kasım günleri yani kış günleridir.
Bu yüzden 5 mayıs günü gecesi kış mevsiminin bitip sıcak yaz günlerinin başladığı anlamına gelir.
Hıdrellez’in UNESCO’nın “ İnsanlığın somut olmayan kültür mirası” listesine alınması amacıyla 2010 yılında çalışmalar başlatılmıştır.
İlk çağlardan itibaren Mezopotamya, Anadolu, İran, Balkanlar ve hatta bütün Doğu Akdeniz ülkelerinde baharın ya da yazın gelişi kutlanmıştır.
İslamiyet Öncesi Orta Asya Türk kültüründe de Hıdrellez kutlamaları vardır. Türkiye’de Hızır’a atfedilen özellikler şunlardır.
- Kalbi temiz, Allaha inanan insanlara yardım eder.
- Dertlilere derman, hastalara şifa verir.
- Uğradığı yerlere bolluk, bereket, zenginlik sunar.
- Bitkilerin yeşermesini, hayvanların üremesini insanların kuvvetlenmesini sağlar.
- İnsanların Şanslarının açılmasına yardım eder.
- Uğur ve kısmet sembolüdür.
- Mucize ve keramet sahibidir.
Hıdrellez kutlamaları genel olarak yeşillik, ağaçlık alanlarda su kenarlarında bir türbe yada yatırın yanında yapılır.
SAFRANBOLU’DA HIDRELLEZ
a-Hıdrellez akşamı, bahçede dikili soğanın yaprakları eşit olarak kesilir, kesilen yapraklardan birine beyaz, birine siyah iplik bağlanır. Sabah olup bakıldığında beyaz ipin bağlı olduğu yaprak uzamışsa “ Sefası Büyümüş” denir.
Siyah ipliğin bağlandığı yaprak büyümüşse “ Cefası Büyümüş “ denir.
b- Dere, deniz göl gibi yerlerden, suyun içinden 41 taş toplanır. Okunarak bir torbaya konur. Niyet edilerek bir dahaki yılki hıdrelleze kadar bekletilir. Tutulan niyet olsa da olmasa da taşlar alınan yere okunarak atılır.
c-Hıdrellez de 3 gün süresince folluktan yumurta alınmaz. Yumurta alınırsa, taş yağacağına inanılır.
d-Hıdrellez gecesi, gül fidanının dibine, Hızır Aleyhisselam görsün diye, ev, bağ, bahçe, araba isteyenler bunların küçük modelini koyarlar.
e-ayrıca Hıdrellez gecesi tabaklara un koyarak ambara konur. Hızır Aleyhisselam elini sürerse bolluk bereket olacağına inanılır.
Kul Sıkışmazsa, Hızır Yetişmezmiş, diyerek;
Tüm Halkımıza sağlık, mutluluk, bereket dolu, Hızır günleri dilerim.