Çocuk istismarının önlenmesi ve istismara uğrayan çocuklara bilinçli ve etkin bir şekilde müdahale edilmesi amacıyla 4 Ekim 2012 tarih 28431 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2012/20 sayılı Başbakanlık Genelgesine istinaden başlatılan çalışmalar sonunda “Çocuk İzlem Merkezi “ kuruldu.
Konu hakkında verilen bilgilere göre cinsel istismara uğrayan birçok çocuk, olayla ilgili ortalama 9-12 kez ifade vermek zorunda kalıyor.
Karabük Valiliğinden yapılan açıklamada şöyle denildi; “Halk Sağlığı Müdürlüğünün 12.09.2014 tarih ve 4652 sayılı yazıları ile Halk Sağlığı Kurumundan Karabük Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi bünyesinde Çocuk İzlem Merkezi kurulması talep edilmişti. Halk Sağlığı Kurumu 26.01.2015 tarih ve 7795775 sayılı yazıları ile Karabük Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi bünyesinde Çocuk İzlem Merkezi açılması uygun bulunmuş olup, açılış için gerekli çalışmalar başlatılmıştır.”
Türk Ceza Kanununa göre Cinsel
İstismar nedir?
Madde 103 – a : 15 yaşını tamamlamamış veya tamamlamış olmakla birlikte fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmemiş olan çocuklara karşı gerçekleştirilen her türlü cinsel davranış.
Madde 103 –b : Diğer çocuklara karşı sadece cebir, tehdit, hile veya iradeyi etkileyen başka bir nedene dayalı olarak gerçekleştirilen cinsel davranışlar.
Türk Ceza Kanununa göre Reşit olmayanla Cinsel İlişki
Madde 104 – 1 : Cebir, tehdit, hile olmaksızın, 15 yaşını bitirmiş olan çocukla cinsel ilişkide bulunan kişi, şikayet üzerine, 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Çocuk bekleme odasıÇİM Nedir?
Cinsel istismara uğradığından şüphelenilen çocuğun ifadesinin alındığı, muayenesinin, aile görüşmesinin yapıldığı ve raporun hazırlandığı merkezdir. Bu merkezde çocuk işlemler bitene kadar ihtiyaç halinde bir gece misafir edilebiliyor. Burada barınma, beslenme, giyim, sağlık ve güvenlik ihtiyacı karşılanabiliyor. ÇİM’de 24 saat çalışan Adli tıp uzmanı, Psikolog, Psikolojik Danışman, Sosyal Hizmet Uzmanı, Hemşire’den oluşan bir ekipden oluşuyor.
Ayrıca konsultasyon olarak da Çocuk Psikiyatristi ve Çocuk Hekimi hizmet veriyor.
ÇİM’e kimler cinsel istismar bildiriminde bulunabilir?
• Öğretmenler,
• Sağlık personeli,
• SHÇEK personeli,
• Müftülük personeli,
• Muhtar,
• Kolluk birimleri,
• Meslek örgütleri,
• Sivil Toplum kuruluşları,
• Vatandaş,
• Aile,
• Çocuğun kendisi.Cinsel istismardan şüpheniz var ama ihbardan önce danışmanlık almak istiyorsunuz, ne yapacaksınız?
Çocuğu ön inceleme (Sosyal İnceleme ve Adli Tıp Uzmanı ile ön görüşme) yapılması için ÇİM’e yönlendirebilirsiniz. Eğer şüphe doğrulanırsa ÇİM savcılığa haber veriyor, doğrulanmazsa (sanırım farklı bir sorun olup olmadığının araştırılması için) çocuk psikiyatrisi ve Sosyal Hizmetleri arıyor.
Cinsel istismardan şüphelendiniz nerelere ihbarda bulunacaksınız?
1. ÇİM’i ihbar için arayabilirsiniz.
2. Jandarma Çocuk Kısım Amirliği’ni arayabilirsiniz.
3. Çocuk Polisi’ni arayabilirsiniz.Eğer çocuğu istismar eden velisi ise ya da velinin bu konuda sizinle işbirliği yapmayacağını düşünüyor iseniz veliye haber vermeden ilgili yerleri aramanız gerekiyor.
Öğrencisinin cinsel istismara uğradığından şüphelenen öğretmen ne yapmalı?
Öncelikle öğrenci ile görüşmeli, görüşme sonucunda tutanak tutmalı, bu tutanağı hem kendisi hem de okul müdürü imzalamalı. Ardından müdürün ilgili yerlere ihbarda bulunması gerekiyor. Müdür durumu bildirmek istemezse öğretmen ilgili yerleri arayarak ihbarda bulunmalı. Bir öğretmen durumdan haberdar olduğu halde gerekli yerlere ihbarda bulunmazsa 6 ay ila 2 yıl arasında hapis cezası alıyor.
Bildirimde bulundunuz, sonra ne oluyor?
Bildirimde bulunduğunuz kurum veliye haber veriyor/sakıncalı ise veliye haber vermiyor, sadece Cumhuriyet Savcısına haber veriyor. Savcının talimatı ile çocuk yanında güvendiği bir refakatçi ile birlikte ÇİM’e götürülüyor. Burada sevindirici olan çocuğun sivil bir arabayla sivil giyimli bir görevli tarafından alınması, herkese deşifre olmaması. Görevli yolda çocuğa neler yaşayacağı hakkında bilgi veriyor. Bu sırada görevlilerin olay hakkında soru sormaması gerekiyor ancak bu konuda henüz bazı sıkıntılar olduğu da toplantıda ifade edilen bir diğer noktaydı.
Çocuk ÇİM’e geldi sonra ne oluyor?
Çocuk ÇİM’e geldikten sonra bekleme odasında oyun oynarken cumhuriyet savcısı, kolluk kuvveti, SHÇEK personeli, avukat, adli tıp uzmanı merkeze geliyor. Böylece çocuk her biri için farklı yerlere götürülmüyor. ÇİM’de rutin değerlendirme yapılıyor. Adli görüşme, muayene, rapor, izlem planı… Merkezde Adli Görüşmeci (bu konuda eğitim almış Psikolog, Sosyal Çalışmacı ya da Psikolojik Danışman) çocukla aynalı odada görüşerek ifadesini alıyor. Aynanın diğer tarafında ise avukat, savcı, kolluk kuvveti, SHÇEK personeli bu görüşmeyi hem izliyor hem de ek sorular sormak istediklerinde dışarıdan görünmeyen bir kulaklık takan görüşmeciyi haberdar ederek çocuktan kurumlar için gereken tüm bilgileri alıyor. Ayrıca bu görüşme cd’ye kaydediliyor. Bu merkezler kurulmadan önceki dönemde ortalama 9-12 kez farklı kurumlara ifade veren çocuk artık sadece kendisine yeni bir travma yaratmayacak özende sorular sorabilen bir adli görüşmeciye ifade vermiş oluyor.
Bir çocuğun merkeze geldiği andan itibaren işlemlerin bitmesi ortalama 3 saat sürebiliyor. Ancak gece geldiğini düşünürsek çocuğun gece ifade vermek zorunda kalmaması için önce temel ihtiyaçlarını karşılamak gerektiği düşüncesinden yola çıkarak merkeze yataklı bölüm, banyo, mutfak da yapılmış.
Yataklı bölümBildirimde bulunmamanın cezası nedir?
• Bir vatandaş haberi olduğu halde 15 yaşını bitirmemiş bir çocuğa karşı işlenen cinsel istismar suçunu ihbar etmez ise 1.5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.(TCK. Madde 278-3)
• Kamu görevlisi haberi olduğu halde cinsel istismar suçunu ihbar etmez ise 6 aydan 2 yıla kadar cezalandırılır. Kamu görevlisi olan kişi kolluk kuvvetleri personeli ise yukarıdaki ceza yarı oranında arttırılır.(TCK.Madde 279-1 ve 2)
• Sağlık mesleği mensupları haberi olduğu halde cinsel istismar suçunu ihbar etmez ise 1 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.(TCK.madde 280-1)