“ Atatürk Çiftlikleri deyince akla öncelikle Atatürk’ün boş zamanlarında dinlenmek, doğaya çıkmak, dostları ile eğlenmek, sohbet etmek, yemek, içmek için kurduğu mekânlar gelir. Gerçek bu mu?”
Atatürk çiftlikleri neden kurmuştur, o çiftliklerde neler yapılmıştır? Bu çiftliklerin tarımsal ve sınaî üretim, deneme, eğitim, işletme alanları olduğunu kaçımız biliriz.
Cumhuriyet öncesinde kendimize yetecek gıdayı dahi üretemiyorduk. Buğday Rusya’dan, un Romanya’dan başka gıda maddeleri çeşitli ülkelerden getiriliyordu.
Atatürk’ün önceliği tarımda kendi kendine yetecek bir ülke yaratmaktı. İşe Halka örnek olacak çiftlikler kurmakla başladı.
ATATÜRK ORMAN ÇİFTLİĞİ
Atatürk’ün ilk satın aldığı ve işlettiği çiftlik Ankara’da Atatürk Orman Çiftliğidir. Çiftliğin inşaatına 5 Mayıs 1925’de başlandı. Kanallar açılarak bataklık kurutuldu. Arazinin düzenlenmesinden sonra binaların yapımına geçildi.
Atatürk bizzat çalışmaları izledi. İnşaat çalışmaları bir yılda bitirildi. Çiftlik’de tarım Faaliyetleri başladı. Çiftlikde önce arpa, buğday, yulaf, çavdar ve mısır üretimi yapıldı. Ardından hayvancılığa başlandı.
Küçükbaş hayvancılığın yanı sıra büyük baş hayvan yetiştiriciliğine önem verildi. Getirilen damızlık boğa ve tosunlar çevreye dağıtıldı. Çiftliğe 3000 litrelik süt işleyebilen süt fabrikası kuruldu. Ankaralılar ilk pastörize sütü bu fabrikadan içti.
Sütün yanı sıra peynircilik de geliştirildi. Sütçülük ve süt ürünleri için Avusturya ve Macaristan’dan uzmanlar getirildi. Üretilen ürünler Ankara’nın ve İstanbul un çeşitli yerlerinde satışa sunuldu. Bu ürünler Köşk’e de getirilirdi. Atatürk ürünlerin parasını fatura karşılığı öderdi.
Atatürk Orman Çiftliğinde bu tarımsal gelişmelere paralel sanayi Kuruluşları oluşturuldu. Çiftlik içinde Malt, Bira, Soda, Gazoz ve Şarap Fabrikaları kuruldu.
SİLİFKE TEKİR ÇİFTLİĞİ
Atatürk bir Mersin seyahatinde çevresindekilere “Ben bir çiftlik satın almak istiyorum, varmı böyle bir yer”di ye sorar.
“Var paşam, Silifke dolayında bir çiftlik var, toprağı çok verimli borcundan dolayı satılıyor”derler. Atatürk 8 Temmuz 1925’de İhale ile çiftliği satın alır. Çiftlik Bakımdan geçirilir. Kanallar açılır. Ahırlar yapılır. Çeşitli ağaçlar dikilir. Damızlık Atlar, İnekler, Koyunlar ve Kümes hayvanları Çiftliğe yerleştirilir.
Çeltik Ekilmeye başlandı. Ekimden büyük başarı elde edildi. İtalyadan tohumlar getirildi. Bugün bile Çukurova’nın her yerinde ekilen çeltikler Silifke Çiftliğinden dağıtılmıştır. İlk Tarım Kredi Kooperatifi de Silifke’de kurulmuştur.
YALOVA ÇİFTLİKLERİ
Atatürk 1928’de Yalova’ya geldiğinde harap bir halde gördüğü millet ve Baltacı çiftliği arazilerini kurulacak bir zirai işletmenin meyvecilik ve hayvancılık bakımından bölgeye faydalar sağlayacağını düşünerek satın aldırdı ve 1929 yılında çiftlikleri kurdurdu.
Çiftliğin bir bölümü başlangıçta batak araziydi. Bunlar giderek kurutuldu. tarıma elverişli topraklar haline getirildi. Var olan Zeytinlikler gençleştirildi. Ziraat Mühendislerinden bir bölümü Zeytincilik üzerine eğitim almak üzere İtalya’ya gönderildi.
Atatürk “ Çiçekçi Pandeli Roketos’u” Termalin Çiçeklendirilmesi için görevlendirdi. Pandeli Usta, yetiştirdiği çiçeklerle Termali süsledi. Pandelinin yetiştirdiği Ustalar Yalova Köylerinde Çiçekçilikle uğraşmaya başladılar. Yalova o gün başlayan çalışmalarla, bu gün önemli bir çiçekçilik ve fidancılık ihracat merkezi oldu.
Daha sonra Mustafa Kemal Atatürk, bu çiftlikleri Hazineye, yani, halka bağışladı. Ruhu Şad Olsun.