Nöbetçi Eczaneler
Dr Gökşen Ertuğrul Dermatoloji Uzmanı
Yeterli ve dengeli beslenme saç, tırnak ve deri sağlığı için şarttır. Diyetle belli başlı vitaminler, esansiyel yağ asitleri, mineraller ve protein ile yeterli seviyede kalorinin alınmasına ihtiyaç vardır. Şiddetli beslenme bozukluklarında saçlarda renklenme azalır, saç telleri incelir ve kolaylıkla dökülür. Yine kilo kaybettirici diyetler saçlarda dökülme yapabilir.
Beslenme bozukluklarında tırnaklarda yumuşama, kırılma ve çatlamalar, yatay beyaz çizgilenmeler ve yatay oluklanmalar görülebilmektedir. Anoreksiya nervoza hastalarında kırılgan tırnak bulguları sık görülmektedir. Yine yaşlılarda yetersiz gıda ve su alımıyla tırnaklarda zayıflık ve kırılmalar görülebilmektedir. Vitamin ve minerallere ayrıntılı bakacak olursak;
Demir eksikliği dilde kızarma, dudak köşelerinde çatlaklar, tırnaklarda kırılma- şekil bozuklukları, saçlarda incelme ve dökülme yapabilmektedir. Demir eksikliğine özellikle kadınlarda daha sık rastlanmaktadır. Başlıca kırmızı et, balık, bakliyatlarda bulunmakta, çay ve kahve bağırsaklardan emilimini bozmaktadır.
Çinko eksikliği diyetle fazla tahıllı gıda alımı olan ve et tüketmeyen kişilerde görülebilmektedir. Yine yaşlılarda, alkol bağımlılığı olan kişilerde, böbrek hastalığı ve pankreas iltihabı yaşayan kişilerde eksikliği gelişebilir. Çinko eksikliğinde ince, beyazlaşan ve kolayca kırılan saçlar, ağız çevresinde yaralar, tırnak bozuklukları ve yağlı ekzema görülebilmektedir.
Selenyum eksikliği bağırsak hastalıklarında, hemodiyaliz gören kişilerde, bölgesel diyetle düşük alım durumlarında görülebilmektedir. Eksikliğinde saç dökülmesi ve tırnaklarda renk değişiklikleri olmaktadır.
Omega-3 ve Omega-6 yağ asitleri eksikliğinde saç ve kaşlarda seyrelme görülür. Başlıca balık ve bitki yağlarında bulunurlar.
Biotin eksikliği bağırsak florasını bozan uzun süreli antibiyotik kullanımı, aşırı çiğ yumurta tüketimi, epilepsi ilacı kullanımı, biyotinidaz enzim eksikliği gibi durumlarda görülebilmektedir. Eksikliğinde saçlarda dökülme ve çeşitli tırnak bulguları olabilmektedir.
B12 vitamin eksikliğinde başlıca bulgu olarak saçlarda beyazlama görülmektedir.
Ayrıca A vitamini, B2 vitamini, B3 vitamini, folat, D vitamini ve E vitamini eksikliklerinin de saç ve tırnak sağlığını olumsuz etkiyebileceği unutulmamalıdır.