Bir baba, oğlunun huyunu, kişiliğini beğenmez ve ona yeri geldikçe “Sen adam olmazsın,” dermiş.
Böylece yıllar geçmiş, çocuk okumuş, etmiş ve sonunda paşa olmuş. Emrindeki adamlarından iki kişiyi de babasını alıp getirmeleri için göndermiş. Bu adamlar babasının kapısına varmışlar, “Paşa hazretleri sizi getirmemizi emretti!” deyip, babasını aldıkları gibi, oğlunun makamına getirmişler.
Oğlu da babasını karşısında görünce, babasını haksız çıkardığını göstermenin rahatlığıyla gururla konuşmuş: “Bak sen bana ‘adam olamazsın’ derdin; ama ben paşa oldum” demiş.
Babası, oğlunun omzundaki yıldızları, üstündeki sırmaları, belindeki kılıcı şöyle bir süzdükten sonra, başını sallamış ve; “Oğlum ben sana ‘adam olamazsın’ dedim, ‘paşa olamazsın’ demedim ki!.. Sen adam olsaydın, babanı böyle yaka paça ayağına getirtmez, kalkar kendin gelirdin.”
Çocuk paşa olmuş fakat bu yaptığıyla insanların diline de düşmüş. Böylece halk içinde makama, paraya, şöhrete erip de adam olamamış kişilere bu söz söylenir olmuş.
Bu söz, “önemli olan insanın huyu ve karakteridir; yoksa, makam, para, şöhret vs insanın süsüdür” anlamında kullanılır.
Çoğu zaman siyasette, kimi zaman aile arasında verilen bu mesajıj tarihsel hikayesini de araştırdım.
Çeşitli kaynaklardan toparladığım bilgilere göre de Hüseyin Avni Paşa babası Eşekçi Ahmet’in ünlü sözüyle ” Ben sana Paşa olamazsın demedim, adam olamazsın” dediği kişi olduğunu öğrendim..
Paşa oldu ama bulunduğu makama babasını çağırtarak ayağına getirtti. “Bana Paşa olamazsın demiştin baba .. Bak paşa oldum ” demesi sonrası Babasının da o meşhur sözü söylemesi ile tarihe mal olmuştu..
Hüseyin Avni Paşa’yı babası da sevmedi, Isparta Gelendost’lular da sevmediler. 15 Şubat 1874 – 26 Nisan 1875 tarihleri arasında sadrazam oldu. 30 Mayıs 1876 tarihinde yapılan ve Mithat Paşa’yla birlikte padişah Abdülaziz’in tahttan indirilmesiyle sonuçlanan hükümet darbesinin liderlerinden biriydi.
Sultan Abdülaziz’in kaatillerinden olduğu bir çok kaynakta yer alır..
15 Haziran 1876 gecesi Mithat Paşa’nın Beyazıt’taki evinde bir hükümet toplantısına katılırken maktul padişah Abdülaziz’in kayınbiraderi Mülazım (teğmen) Çerkes Hasan konağı basarak Hüseyin Avni Paşa’yı öldürdüğü bilinir..
Tarihçilerin affına sığınırım, ama “BEN SANA ADAM OLAMAZSIN DEDİM” sözü bugünlerde o kadar geçerli ki..
Bazı İnsanlar herşey olabiliyor ama Adam olamayabiliyor işte..