Nöbetçi Eczaneler
TRT’de yayınlanan “Mehmetcik: Kut’ül Amare dizi projesiyle yeniden gündeme gelen, Kut’ül Amare, 29 Nisan 1916 tarihinde Osmanlı Ordusunun Irak’ın Kut bölgesinde İngilizlere karşı kazandığı büyük bir zaferidir.
1. Kut Muharebesi olarak da bilinir Kut’ül Amare savaşı Türkiye’de 1952 yılına kadar Kut Bayramı adı altında kutlandı.
Dicle Nehri kıyısında Kut’ül Amere şehri yakınlarında konuşlanmış İngiliz ve müttefiklerinin kuşatılmasıyla başlayan muharebe, kasabanın Osmanlı Ordusu tarafından ele geçirilmesi ve İngiliz birliklerinin tamamının esir alınması başarısıyla sona erdi.
İngiltere, 1916’daki bu savaşta tarihinin en büyük mağlubiyetlerinden birini yaşayarak, İngiliz tarihinde Türklerin kendilerini nasıl bozguna uğrattığına acı bir şekilde şahit oldu.
Tümgeneral Charles Vere Ferrers Townshend komutasındaki İngiliz 6. Poona Tümeni (Hint Tümeni) Bağdat’a ilerlemeye çalışırken 22-23 Kasım 1915’te Selman-ı Pak Muharebesi’ni (Ctesiphon) kazanamayarak geri çekildi ve 3 Aralık’ta Kut’a sığındı.
Goltz Paşa’nın Bağdat’a gelişi ve Nurettin Bey birliklerinin ilerlemesi Yeni kurulan Osmanlı 6. Ordusu’nun komutanlığına atanarak 5 Aralık’ta Bağdat’a varan Mareşal Colmar Freiherr von der Goltz Paşa’nın emriyle Irak ve Havalisi Komutanı Miralay (Albay) ‘Sakallı’ Nurettin Bey’in birlikleri 27 Aralık’ta Kut’u kuşattı.
Yüzüncü yılı kutlanan Kut’ül Amare zaferiyle ilgili destansı bir kahramanlık ortaya çıktı. Bir Osmanlı askeri, İngiliz savaş uçağını tüfeğiyle düşürmeyi başardı.
Kut’ül Amare Kuşatması’nda 13 bin İngiliz asker, 13 general ve 418 İngiliz subayı esir alındı. İngiliz kuvvetleri ve müttefikleri,
23.000 ölü ve yaralı verdi.
Kut’ül Amare, İngiliz kuvvetleri ve müttefikleri ile Osmanlı kuvvetleri arasında geçen I. Dünya Savaşı’nın temel muharebelerinden biri olarak tanımlanmaktadır.
Kut’ül Amare Zaferinin askeri tarih açısından bir başka önemi de, bilinen ilk havadan ikmal denemesini İngiliz ordusunun Kut’taki birliklerini ikmal için 26 gün boyunca Dicle’deki Ora Üssü’nden 3 adet Short 184 tipi 225 beygirlik deniz uçakları ile bu kuşatma sırasında gerçekleştirmiş olmalarıdır. Ancak bu çaba yeterli olmamış ve sonucu değiştirmemiştir. Halil Paşa Kut’ül Amare zaferine istinaden Kut soyadını almıştır.
İngiliz tarihçisi James Morris, Kut’un kaybını “Britanya (İngiltere) askeri tarihindeki en aşağılık şartlı teslimi” olarak tanımlamıştır. Bu yenilgi İngiliz basınında ve kamuoyunda çok büyük bir infial uyandırdı. Bunun üzerine General Lake ve General Gorringe İngiliz ordusunda görevlerinden alınmış ve yerlerine General Maude getirilmiştir.
Kût’ül-Amâre zaferi, sadece Türk ordusu içerisinde bayram olarak kutlanıyordu. 1952 yılında, Türkiye’nin Adnan Menderes iktidarı döneminde NATO’ya üye olmasının ardından, İngilizlerin ricası üzerine bayramın kutlamasına son verildi.
