Nöbetçi Eczaneler
.Hazırlayan Mustafa HATİNOĞLU
1983 Temmuz ayında Pendik’teki 2. Şantiyemizi açtık ve süratle montaj çalışmalarına başladık. Bu arada Pendik-Sulzer Motor fabrikası üst yapı inşaatı (2700 Ton) çelik yapı imalat montaj işi de bir sözleşme ile Karabük Demir Çelik’e sipariş edilmiş ve imalatlara başlanmıştı.
30 tonluk vinç montaj işlerine başladığımız günlerde Ali CAN beyle Tersane Müdürü Emrettin ATİK bey bir konuyu görüşmek üzere beni çağırdılar. Alaybey Tersanesi’nde kurulması gerekirken Pendik Tersanesi’nde kurulmasına karar verilen 30 Ton Jib kreynle ilgili kredi veren Japon firması (SHOWA CRANE ) itirazlarının halen devam ettiğini ve nezaretçi eleman göndermeyeceklerinin kesinleştiğini söylediler.
Gerek montaj gerekse işletmeye alma aşamasında proje ve elektrik-mekanik teçhizat tedarikçisi Showa Crane’den hiçbir teknik destek ve yardım almadan işi yapıp yapamayacağımızı sordular.
Ben çelik yapı ve makine montaji konusunda hiçbir destek olmadan bütün işleri yapabileceğimizi ancak elektrik montaji ve özellikle kaldırma donanımında kullanılan Ward-Leonard Motor-Jenerator sistemi konusunda bir sıkıntı yaşayabileceğimizi ve bu konuda Tersanede halen çalışan ve kontrol mühendisliğimizi yapan Ömer Kavas beyle görüştükten sonra kendilerini bilgilendireceğimi söyledim.
Hemen aynı gün Ömer KAVAS beyle bir araya geldik ve tüm elektrik projelerini detaylı bir şekilde inceledik. Alaybey’de diğer 2 vincin montaji ve işletmeye alınması sırasında karşılaştığımız sorunları anlattım.
Ömer KAVAS bey büyük bir özgüvenle hiçbir destek olmadan bütün elektrik montaj ve işletmeye alma işlerini yapabileceğimizi ifade ettiler. Ben de aynı şekilde Ali Can beyle Emrettin ATİK beyi bilgilendirdim ve Japon firmadan hiçbir destek almadan montaj ve işletmeye alma çalışmalarını yürütebileceğimizi ifade ettim.
Vincin elektrik montaj işleri devam ederken her aşamada Ömer beyin ilgi ve destekleri devam etti ve hiçbir sorun yaşamadan, Japon mühendislere ihtiyaç duymadan 30 tonluk vincin montaji ve işletmeye alma çalışmaları tamamlanarak Tersaneye teslim edildi.
Japon firmanın itirazlarına rağmen Aykut Altay, Ali Can ve Emrettin Atik beyin cesur bir kararla ve yönetimi de ikna etmek suretiyle 30 tonluk vinci Alaybey yerine Pendik Tersanesinde kurulmasını sağlamalarını çok takdir etmiştim. O dönemlerde kamu kurumlarında çalışanlardan çok az görevli böyle bir kararın sorumluluğunu üstlenebilme cesareti gösterebilirdi.
PENDİK ŞANTİYE ŞEFİ Mustafa HATİNOĞLU ve 30 Ton/ 43 m JİB KREYN
PENDİK-SULZER MOTOR FABRİKASİ
30 tonluk Jib kreyn montaj çalışmalarına devam ederken Pendik –Sulzer Motor fabrikası altyapı ve üstyapı ihaleleri de tamamlanarak çalışmalara başlanmıştı.
Üstyapı çelik konstruksiyonu için çok güzel bir proje hazırlanmıştı. İçerisinde 1 adet 150/25 ton köprü vinci (18 m kaldırma yüksekliği)ve 2 adet 10 tonluk konsol kreynlerin çalışacağı 30m açıklık ve 180 m boyunda bir ana hol ve içinde 30 tonluk vincin çalışacağı 18 m açıklık ve yine 180 m boyunda yardımcı holden oluşan fabrika için 2700 tonluk bir çelik ağırlığına tekabül eden çok ekonomik bir mimari proje hazırlanmıştı.
Benzer çelik yapıların projelendirmesinde çok tecrübeli olan Karabük Demir Çelik Proje Konstruksiyon müdürlüğündeki mühendis arkadaşlar da projeye hayran kalmışlar ve kendileri aynı projeyi yapsalardı 3500 ton mertebesinde bir ağırlıkla çözümleyebileceklerini ifade etmişlerdi.
Bu vesileyle Motor Fabrikasi üstyapı projesini hazırlayan İrfan Balioğlu’nu da şükranla anmak ve tanıtmak için kısaca kendisinden bahsetmek istiyorum.
İsviçre’ye giden uzmanlar fabrika projesini Türkiye’de yapabileceklerini söyleyince SULZER yetkilileri projelerin kendilerince incelenerek onaylanması şartıyla kabul ederler.
İrfan BALİOĞLU SULZER uzmanlarının da çok beğendiği bir proje yapar. Hatta projeye hayran kalan SULZER Uzmanları kendilerinin de İrfan BALİOĞLU ile çalışmak istediklerini belirtirler.
Kas hastalığından muzdarip olmasına rağmen ülkemizdeki bir çok önemli projede imzası olan Balioğlu Sabancı Üniversitesi, Sapphire, İş Kuleleri vs. gibi birçok yüksek yapı projesi hazırlamış , yüzlerce Mühendis ve teknik elemanın yetişmesine yardımcı olmuştur.
Çok değerli bir insan ve mütevazi bir kişiliğe sahip İrfan bey yapı mühendisliği alanında Türkiye’de ilk bilgisayar programlarını yazan biri olarak da tanınır. Ben kendi projesi olan Pendik –Sulzer Motor fabrikası üstyapı inşaatı tamamlandıktan sonra Mustafa ERKAN beyle ziyaret etmiştim. Aynı fabrika ana hol içinde uzun duvar boyunca çalışacak 2 adet 10 tonluk konsol kreyn için ilave bir proje hazırlanması gerekiyordu.
Öncelikle motor fabrikası üstyapı inşaatı ve içinde çalışacak 150/25 ton köprü vinci montajinin tamamlandığını ve vinç çalışırken hiçbir sorun ve titreşim yaşanmadığını ifade ederek teşekkür ettim.Çok memnun kaldı. Çok zor olmasına rağmen 10 tonluk konsol kreynler için de güzel bir çözüm üreterek imalat projelerini çok kısa bir sürede teslim etti.
“Denizcilik Bankası iskele projelerinden sonra bize başka bir iş daha Verdi. Pendik’te DİZEL MOTOR FABRİKASI…. Binada farklı kotlarda 3 tane kreyn vardı.Böyle bir örnek, Türkiyede ve literatürde görebildiğimiz kadarıyla Avrupa’da yoktu.Erişebildiğimiz şartnamelerde de böyle bir şey yoktu.Farklı kotlarda ,farklı kreynler olduğu için çok sayıda kombinasyon ortaya çıkıyordu.
Örneğin tek açıklıkta otuz cıvarında kombinasyon varken, burada yüz elliye yakın kombinasyon çıkıyordu. Onları elemek , içinden gerekli olan kesit tesirini almak ve onlara göre boyutlandırmak çok zor bir işti. Çok zorlandım ama başardım. Bunu yapacak ÇELİK müteahhidi bulamadılar. İnşaatı ancak Karabük Demir Çelik’in çelik işleme atölyesi yapabildi.Onlar da çok uğraştı ve ortaya çok güzel bir bina çıktı.”
Dr. İnşaat Müh. İrfan Balioğlu(ENGELLİ BİR MÜHENDİSİN ENGEL TANIMAYAN YAŞAMI)
İkinci kez UM Tersanesinde montaj işlerini üstlendiğim 510 ton/65 m Gantry Kreyn sabit ve mafsallı ayak blokları montaj sürecinde geçici gergi halatlarının bağlandığı ankraj bloklarının dizayn ve hesapları ile ilgili olarak UM Tersanesi genel Müdürü Galip ÜLGEN beyle ziyaret etmiştik ve bize çok yardımcı olmuştu.
510 tonluk Gantry kreynin içinde çalışacağı 80 m açıklık ve 80 m yükseklikteki (fotoğrafta vinç arka planında ve sağda görülen bina) kızak arkası çelik yapı projesini de İrfan BALİOĞLU bey hazırlamıştı. Kendisine sağlıklı, başarılı uzun ömürler dilerim.
Biz 30 tonluk jib kreyn montaj işlerine devam ederken Karabük Çelik Yapı ve Ağır Teçhizat fabrikaları müdürlüğünde Motor Fabrikası üst yapı çelik imalatlarına başlanmıştı. Bina kolon temelleri ile ilgili altyapı ihalesi de tamamlanmış ve şantiye açılarak fiilen işe başlanmıştı.
30 tonluk vincin montajina paralel Motor fabrikası üst yapı montaj işlerine başlayacağımız için kolon temellerinin belirlenen termine göre tamamlanması bizim için büyük önem arz ediyordu. Bir gecikme olursa o iş için bekleyen elemanlarımız, araç ve gereçler boşta kalacaktı.
Zaman geçtikçe alt yapı müteahhidinin beklenen hızda ve kalitede ilerleme sağlayamadığını görmek bizi de endişeye sevk etmişti.
Sık sık alt yapı şantiyesi kontrol merkezini ziyaret ederek İnşaat İşleri Müdürü Mustafa ERKAN ve baş mühendis Ahmet YILDIRIM beylerden bilgi alıyorduk. Her ikisi de çok çalışkan , dürüst ve işlerinin ehli olan Mustafa Bey ve Ahmet beyle çok uzun yıllar devam eden başarılı bir işbirliğimiz olmuştu.
Tüm Tersaneler, Türkiye Gemi Sanayii ve İnşaat İşleri camiasında çok sevilen bu iki değerli insanı rahmetle anıyoruz.
O yıllarda Pendik tersanesinde çalışmakta olan Birleşmiş Milletler UNIDO’nun temsilcisi Polonya asilli Mr. Koteski Karabük Demir Çelik İşletmeleri mensubu olduğum ve daha çok çelik işleriyle uğraştığımız için bana STEEL(ÇELİK) Mustafa ve Mustafa Erkan’a da İnşaat İşleri Müdürü olduğu için CONCRETE(BETON) Mustafa diye hitap ederdi.
Yıllar boyunca bir çok arkadaşımız bize bu şekilde hitap ettiği için bu isimlendirmeye biz de alışmıştık. Motor fabrikası alt yapı inşaatındaki gecikme nedeniyle Mustafa ERKAN ve Ali CAN bey acilen bir karar alarak işi yürütmekte olan firma ile iş akdini sona erdirerek yeni bir ihale yapmışlardı.
Yeni ihaleyi yine Pendik tersanesinde Güney Doğu mendirek inşaatını yürütmekte olan başka bir firma (ENKA İNŞAAT) kazanmıştı. Bu suretle alt yapı işleri hızlanmaya ve Karabük’ten de çelik imalatlar şantiye sahasına sevk edilmeye başlanmıştı. ENKA İnşaat çok süratli ve mükemmel bir çalışma yaparak temel inşaatını tamamladı.
Yeni altyapı müteahhidinin temel inşaatını hızlandırması ve üst yapı montaji için yer teslimi yapılmasını müteakip daha önceden ön hazırlıkları ve yer montaji başlamış olan Motor Fabrikası üst yapı inşaatına başlamış olduk.
Şubat 1984 tarihinde yarı havuz tipi kızakta hizmet verecek olan 30 ton/43 m Jib kreyn montaji tamamlanarak hizmete alındı. Artık biz bütün ekibimizle ülkemiz için büyük bir proje olan Pendik-Sulzer Motor Fabrikası üst yapı inşaatının en kısa sürede bitirebilmek için azami çaba gösteriyorduk.
Altyapı inşaatının gecikmesi nedeniyle devamlı olarak işin hızlanması için baskı yaptığımız Mustafa ERKAN ve Ahmet YILDIRIM bu sefer üst yapı montajinin hızlandırılması için bize baskı uygulamaya başlamışlardı. Sabah erken saatlerde her ikisi şantiyemize gelerek önce o günkü kendi beklentilerini ifade ettikten sonra bizim hedefimizin ne olduğunu kaç kolon ve makas montaji tamamlanabileceğini soruyorlardı. Mustafa ERKAN bey bir gecikmemiz varsa nazikçe sitem eder ve devamlı olarak bizi motive ederdi.
ENKA İnşaatın mendirek ve Motor Fabrikası Temel inşaatındaki başarılı çalışmasına hayran kalmıştım. Yıllar sonra OSMANGAZİ (2013-2016) ve 1915 ÇANAKKALE KÖPRÜ Projelerinde (2019-2022) ENKA’ya bağlı ÇİMTAŞ ÇELİK gurubuyla 6 yıl çalışma fırsatı buldum.
ÇİMTAŞ GRUP, dünyanın lider müteahhit firmalarından ENKA’nın iştiraki olarak 1973 yılında kurulmuş olup ,yıllık toplam 200.000 tonun üzerinde kapasiteli 7 adet üretim tesisine sahiptitir.
ÇİMTAŞ Çelik İmalat Montaj ve Tesiat A.Ş. başta Haliç Köprüsü olmak üzere Osmangazi ve 1915 Çanakkale Köprü projelerinde de çok başarılı bir iş ortaya çıkarmış ve özellikle büyük açıklıklı köprü projelerinde çok iyi bir tecrübe kazanmıştır.
Benim de Proje Firması İmalat Müdürü olarak görev yaptığım ve halen “Dünyanın en uzun ana açıklıklı asma köprüsü “ olan 1915 Çanakkale Köprüsü’nün tüm kalıcı çelik elemanlarının mühendislik ,satın alma,üretim ve sevkiyatını 2018 yılında üstlenen ÇİMTAŞ Çelik 105.000 ton üzerindeki kule ve tabliye imalati, deneme montaj ve sevkiyat işlerini proje takvimine uygun bir şekilde tamamlamış ve blokları şantiye sahasına sevk etmiştir.48 metre uzunluğunda ve 45 metre genişliğindeki son tabliye bloğunu 31 Ağustos 2021 tarihinde Gölcük Tesislerinden kendilerine ait GMK-1 isimli özel gemiyle sevk ederek tamamlamıştır.1 Eylül 2021 sabahı üzerinde ,1500 metrekarelik aydınlatılmış Türk bayrağı taşıyan son tabliye bloğu Çanakkale’ye ulaşmıştır.
