İzmir İktisat Kongresi 17 Şubat 1923 ‘de İzmir’de Banka-han binasında toplandı.1135 delege ile Türkiye Cumhuriyetinin ekonomik sorunlarının tartışıldığı bir kongredir.
Dönemin Türkiye yönetici kadrosu, Kurtuluş savaşı ile kazanılan zaferden sonra prensip olarak siyasi ve ekonomik bağımsızlığı ön görmüştü.
TBMM’nin bu dönemde başlıca uğraşısı yurdu işgalden kurtarmak olsa da öngörülen bu ekonomik bağımsızlık hedefinin nasıl gerçekleştirileceğine dair bir kongre yapıldı.
Kongreye Katılan Mustafa Kemal Atatürk’ün önerisi ile Kongre Başkanlığına Kazım Karabekir seçildi. Kongrenin mimarı İktisat bakanı Mahmut Esat Bozkurt’tur.
Mahmut Esat’a göre;
Ülkenin Ekonomisi uzun yıllardan beri unutulmuştur. İktisat unsurları dinlenmemiştir. Bu meslek adamlarını dinlemek ve onların dileklerine göre bir İktisat programı yapmak gerekir.
Bu sırada Lozan Görüşmeleri kesilmişti. Ama halkın umudunu gölgelememek için Kongrede Tam Bağımsızlık istiyoruz kararlığı ile önemli kararlar alındı.
Ülkenin dört bir yanından gelen çiftçi, amele, tüccar, sanayici olmak üzere 1135 temsilci kongreye katılır.
18 Şubattan itibaren kongre 4 grup halinde toplanır. Sorunları saptar. Çözüm önerilerini belirler ve Hükümete iletilmek üzere kararlarını kongre başkanlığına sunar.
“Kongre de “ Misak-ı İktisadi Esasları” Ekonomi Andı Kabul edildi. İzmir’in kurtuluşundan 5 ay sonra, Lozan Antlaşmasının imzalanmasından 4 ay önce toplana İktisat Kongresi Anadolu Kurtuluş Hareketinin Ekonomik yönünü göstermesi bakımından son derece önemlidir.
Alınan Kararlarla karma Ekonomi modelinin temelleri atılmıştır.
En önemli kararları şöyle sıralamak mümkündür.
1-Hammaddesi yurt içinde yetişen veya yetiştirilebilen sanayi dalları kurulması gerekmektedir.
2-El işçiliğinden ve küçük imalattan süratle fabrikaya veya büyük işletmeye geçilmelidir.
3-Özel sektör tarafından kurulamayan teşebbüsler devletçe ele alınmalıdır.
4-Özel Teşebbüslere kredi sağlayacak bir devlet bankası kurulmalıdır.
5-Dış rekabete dayanabilmek için sanayinin toplu ve bütün olarak kurulması gerekir.
6-Yabancıların kurduğu tekellerden kaçınılmalıdır.
7-Sanayinin teşviki ve milli bankaların kurulması sağlanmalıdır.
8-Demiryolu inşaat programına bağlanmalıdır.
9-İş erbabına amele değil işci denmelidir.
10- Sendika hakkı tanınmalıdır.
Ayrıca Köylünün üzerinde büyük bir yük olan AŞAR Vergisi kaldırılmıştır. Bugünkü ekonomik kararları alanların İzmir İktisat Kongresi Kararlarını okumaları gerekir.